TEKNİK ANALİZ

(Göstergeler, RSI, Mum Grafikler, Dow Teorisi, TRENDLER, FİBONACCİ, Eliot Dalga Teorisi, Bolinger Bantları)

TEKNİK ANALİZ Teknik analiz geçmişte piyasada gerçekleşmiş alım-satım fiyatlarının grafiklere yansımış halini analiz ederek gelecekteki olası trendi tahmin etme yöntemidir. Fiyat hareketlerini arz ve talebin oluşturduğu bir dengede bu dengeyi etkileyen ekonomik, siyasi, psikolojik faktörler fiyatların belirli bir trend içinde hareket etmesini sağlar. Teknik analizin insan psikolojisiyle yakın bir ilişkisi vardır, geçmişten günümüze kadar gelen araştırmalarda yatırımcıların belirli noktalarda aynı psikoloji içine girdiği ve aynı noktalarda aynı hareketleri yaptığı gözlenmiştir, bu da gösteriyor ki insan psikolojisi değişmez yani o günlerde de yatırımcılar belirli haberleri bekliyor, bu haberlere göre belirli bir strateji izliyorlardı. Bu sebeple geleceği anlamak için aslında geçmiş en büyük yardımcıdır. Göstergeler Pozisyonlarınızı açarken göstergelerden yararlanmak daha sağlıklı kararlar vermenize yardımcı olacaktır. Göstergeleri grafikler sekmesinde f(x) indikatör ayarlama butonundan istediğiniz göstergeleri ekleyerek ayarlayabilirsiniz. Pek çok gösterge kullanmak mümkün, birkaç örnek vermek gerekirse Relative Strength Index ( RSI ) ve Stochastic en çok kullanılan göstergelerdendir. RSI göreceli güç indeksi anlamına gelir, 0 ve 100 arasında değişen değerler verir. 80 ve üzerindeyse fiyatlar aşırı yüksek, 20 ve altındaysa aşırı düşük olarak değerlendirilir. RSI trend yönünü belirlemekte de yardımcıdır. 50 ve üzerindeki rakamlar yukarı, altındaki rakamlar aşağı hareketi destekler. Stochastic trendlerin yönünün sonlanabileceği noktaları tahmin etmekte kullanılır. Piyasanın aşırı alım ya da satımda olduğunu göstermede yararlıdır. Değeri 0 ile 100 arasında değişen rakam 70 ve üzerindeyse fiyatlar aşırı yüksek, 30 ve altındaysa aşırı düşük olarak değerlendirilir. Stochastic tek başına alım-satım sinyalleri için de kullanmaktadır. Pozisyon açarken RSI ile Stochastic arasında doğru orantı olduğunda açılan pozisyonların daha başarılı olduğu gözlenmiştir. Pozisyon açarken kullanabileceğiniz farklı pek çok gösterge vardır, bu göstergelerin nasıl kullanılacağı, birbirleriyle nasıl ilişkilendirileceği konusunda daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak için DEVAMLI OYUN KURUCU GRAFİKLER ÇİZİN Teknik analiz matematiksel hesaplara dayanır ve ana aracı grafiklerdir. Grafik Çeşitleri Çubuk Grafikler Bu grafik türü fiyat hareketlerinin belli zaman periyodu içerisindeki açılış fiyatı, kapanış fiyatı, en düşük fiyat ve en yüksek fiyatını göstermektedir. Mum Grafikler Mum grafikleri çubuk grafiklerine benzer şekildedir. Çubuk grafiklerinde olduğu gibi mum grafikleri de açılış, kapanış, taban ve tavan fiyatları gösterir. Renkli olması daha kolay anlaşılmasını sağladığından en çok tercih edilen grafiktir. Bu grafikte yeşil renk çıkışı ifade ederken; kırmızı yaşanan düşüş eğilimini temsil etmektedir. Çizgi Grafikler Çubuk ve mum grafiklerine göre daha az veri gösteren çizgi grafikleri sadece belirli periyotlardaki kapanış fiyatlarını gösterir. Bu grafikte yeşil renk çıkışı ifade ederken; kırmızı yaşanan düşüş eğilimini temsil etmektedir. Dow Teorisi Dow Teorisi bilinen en eski teknik analiz teorilerinden biridir. Dow Teorisi, Dow Jones şirketi kurucularından, The Wall Street Journal’ın editörü olan Charles Dow tarafından 1990 yılında geliştirilmiştir. Dow teorisin temel ilkeleri: Endeksler her şeyi gösterir. Fiyat endeksleri piyasayı etkileyebilecek tüm hareketleri dikkate alır. Herhangi bir zaman diliminde olan ve piyasayı ilgilendiren bütün hareketler olumlu ya da olumsuz piyasaya mutlaka yansıyacaktır. Piyasa 3 farklı trende sahiptir. Herhangi bir zamanda piyasayı etkileyen ve birbiri içinde gerçekleşen 3 trend vardır. . Ana trend, yükselen ya da düşen piyasa değerini gösterir. Bu trend genellikle bir yıl veya daha fazla süren ve fiyatlarda önemli ölçüde değer kazanma veya kaybetme ile sonuçlanan geniş kapsamlı yükseliş ve düşüş hareketleridir. Yeni oluşan fiyatın eskisine göre yüksek olması trendin yükseliş yönünde, yeni fiyatın eskisine göre düşük olması tendin düşüş yönünde olduğunu gösterir. Ana trend genellikle 3 aşamada gerçekleşir. Birinci aşamada, fiyatların düşük olduğu dönemde bilinçli yatırımcılar ekonominin olumlu yönde gelişeceğini düşünerek yoğun alımlar gerçekleştirirler. Piyasa bu dönemde karamsardır ve bu karamsar havadan yararlanan yatırımcılar değerinin altında alımlar yaparlar. İkinci aşamada ise ekonomide beklenen olumlu gelişmelerin olmaya başladığı görülünce piyasadaki diğer yatırımcılarda alma başlar. Bu durum fiyatların daha hızlı artmasına ve piyasada olumlu bir havanın hakim olmasını sağlar. Son aşamada ekonomik koşullar oldukça iyi görünür ve bu olumlu havada karamsar yatırımcılarda alım yapmaya başlar. Bu aşamada bilinçli yatırımcılar tekrar devreye girerek düşüş beklentisinde olduklarından ilk aşamada satın aldıklarını satmaya başlarlar, böylece eğilim sona erer. . İkincil trenler, ana trendlerin gelişimini engelleyen ve ana trendlerin karşıt yönünde gelişen tepkilerdir. İkincil trendler genellikle ana trend hareketinin 1/3 ‘ü ile 2/3’ü civarında bir düzelmeye neden olur. . Küçük trendler, altı günden az olan nadiren üç hafta kadar süren trendlerdir. Küçük trendler ikincil trendleri oluştururlar. Bu günlük dalgalanmalardan çıkarılan sonuçlar uzun vadeli işlem yapan yatırımcılar için yanıltıcı olabilir. İşlem hacmi trendi onaylamalıdır. Hacim belirli bir zaman periyodunda yapılan işlemlerin miktarıdır. Büyük işlem hacmi piyasaya ilginin arttığını gösterirken, küçük işlem hacmi yatırımcıya pozisyonunu kapatması içi bir uyarı olarak algılanmalıdır. İşlem hacmi grafiği ana trend yönünde hareket etmelidir. Endeksler birbirini doğrulamalıdır. Trenddeki değişme sinyali tek bir endeks tarafından verilmemeli, çeşitli endeksler birbirini teyit etmelidir. Başka bir deyişle endeksler birbiriyle aynı sinyalleri vermelidir. Bu tezde Dow’a göre piyasada fiyatların artış ya da azalışıyla ilgili herhangi bir sinyal en az iki piyasa endeksiyle onaylanabilmelidir. Geri dönüş sinyali kesin olarak verilene kadar trendin devam ettiği varsayılmalıdır. Kesin bir dönüş sinyaline kadar trend aynı kalır. Bir yükseliş trendinin sona erdiğini görmemiz için en az bir kez yeni fiyatın eskisinden düşük olduğunu görmemiz gerekir. Düşüş trendi içinde en az bir kez yeni fiyatın eski fiyattan yüksek olduğunun görülmesi gerekir. TRENDLER Dow teorisi piyasanın trendler halinde dalgalandığı ilkesini esas almaktadır, bu ilkeye göre fiyat değişimlerinin her zaman belli yönde hareket ettiği tezi ortaya çıkar. Teknik analiz yapanlar, trendlerin yönünü tespit ettikleri zaman pozisyon alırlar ve başarılı analizler çoğunlukla büyük kazançlar getirir. Trendler yanılmaz değildir, fakat yalan söylemezler. Teknik analizde en çok kullanılan araçlardan bir tanesi olan trend çizgileri grafikteki iki veya daha fazla uç nokta birleştirilerek gösterilir. Yükselen trendler en az iki dip noktasının birleştirilmesiyle çizilir ve destek noktaları gösterilir. Alçalan trendler ise en az iki tepe noktasının birleştirilmesiyle çizilir ve direnç noktaları gösterilir. Doğru trend çizgisi çizmeyi öğrenmek ve trend çizgisini kullanarak mevcut trendi belirleyip, trend kırılıncaya kadar işlem gerçekleştirmek gerekir. Bir eğilim çizgisi ne kadar çok tepe (tavan) veya dip (taban) noktasından geçerse piyasanın yakında ters yönde işleyeceğinin bir göstergesidir. Birçok yatırımcı aynı grafik üzerinde farklı eğilim çizgileri çizebilir. Bazen de piyasalardaki gelişmeler ve zamana bağlı olarak önceden çizmiş olduğumuz bir eğilim çizgisini gözden geçirmemiz gerekebilir. Piyasalardaki gelişmeler yeni tepe (tavan) veya dip (taban) noktalarının ortaya çıkmasına neden olur. Net olarak destek seviyelerini görmeden ve en az iki nokta olmadan trend çizgisi çizemeyiz 3 çeşit trend vardır: . Boğa Trendi ( Artış Trendi ) Artış trendinde, trend çizgisi grafikte de görüldüğü gibi eğilimi aşağı taraftan sınırlar ve fiyat dalgalanmalarının minimum noktalarından geçer. . Ayı Trendi ( Düşüş Trendi ) Düşüş trendinde, trend çizgisi fiyat dalgalanmalarının zirve noktalarından çizilir. Düşüş trendinde döviz alım satımı genellikle düşüş yönünde gerçekleşir. . Yatay Trend Trend yönünün belli olmadığı eğilimlerdir. Fiyat değişimleri yatay seviyede gerçekleşir. Bu tür trendlerde destek ve direnç çizgilerini çizmek mümkün olsada, bu iki hat arasındaki fiyat hareketlerini tahmin etmek mümkün değildir. Destek ve Direnç Seviyeleri Yükseliş trendinde fiyatlar trend çizgisini kırdığı zaman eğilim zayıflar ve trend yön değiştirir. Fiyat değişimlerini aşağıdan sınırlayan bu trend çizgisine destek seviyesi denir. Bu seviyede alıcılar daha karlı işlemler gerçekleştirirler. Düşüş trendinde fiyat değişimlerinin zirve noktalarından çizilen direnç çizgisi, direnç seviyesini gösterir. Fiyatlar direnç çizgisini kırarsa trend zayıflar ve yön değiştirir. Fiyat aynı direnç veya destek seviyesini ne kadar çok test eder ve seviyeyi kıramazsa, fiyat seviyesi o kadar güçlü bir direnç veya destek olur. Çok zor kırılan bir direnç kırıldığında çok güçlü bir desteğe dönüşür. Bir destek ve direnç bölgesinin denendiği son hareket üzerinden ne kadar çok zaman geçmişse önemi o ölçüde azalır aynı şekilde fiyatlar, destek ve direnç bölgesinden ne kadar çok dönmüş ise bu bölgelerinde önemi o ölçüde artacaktır. Bilinmesi gereken önemli noktalardan biride fiyatların direnç seviyesini aştığı durumlarda direnç seviyesi artık destek seviyesi olur. Piyasada işlem yapmadan önce, destek ve direnç seviyeleri doğru bir biçimde belirlenmeli ve beklenen seviyelere yaklaşıldığında buna göre hareket edilmelidir. Trend Kanalı Birbirine paralel iki çizgiden oluşan trend kanalı fiyatların değişim oranını göstermektedir. Trend kanalının üstündeki çizgi direnç seviyesi altındaki çizgi ise destek seviyesini göstermektedir. Kanalın yönü piyasadaki mevcut eğilimin yönünü gösterir. Piyasa artış eğiliminde olduğunda trend kanalı artan, düşüş eğiliminde olduğunda azalan yönde hareket eder. Fiyat eğilimleri belirli bir yönde olmadığında ise trend kanalı yatay durumda görülür. FİBONACCİ Leonardo Fibonacci 13.yy ’da yaşamış İtalyan bir matematikçidir. Fibonacci’nin fibonacci sayılarını, Mısır’daki Giza piramidini incelerken bulduğu söylenir. Fibonacci doğada bazı oranlar olduğunu keşfederek, bunların bir dizi oluşturduğunu kanıtlamıştır. Bu sayı dizisi 1,2,3,5,8,13,21,34,55,89,144…sayılarından oluşur. Fibonacci sayı dizisinde her sayının kendinden önceki iki sayının toplamından oluştuğu kanıtlanmıştır. 1+2=3, 3+5=8, 5+8=13, 8+13=21, 13+21=34 gibi. Seride dördüncü sayıdan sonra gelen her sayıyı kendinden sonra gelen sayıya bölerek ilerlediğimizde sonuç 0.618 sayısına giderek yaklaşacaktır.Her sayıyı kendinden önce gelen sayıya bölerek bu işleme devam edersek ulaşacağımız sonuç 1.615 sayısına sürekli olarak yaklaşacaktır. Fibonacci sayılarıyla ilgili daha bir çok ilginç hesaplamalar vardır ama biz sadece tekniz analizde kullanabileceğiniz kısma değineceğiz. Piyasalarda, Fibonacci dizilimindeki rakamsal oranların çalıştığı görülmektedir. Bu oranlar hem çıkış hem de düzeltme hareketlerinde fiyatları tahmin etmeye yardımcı olur. İlk hareket, ardından düzeltme sonrası gelen yeni hareket kendinden önceki dalganın 1.618 katına kadar uzayabilir. Fiyat geri kayma oranları ( ana hareket yönünde görülen oranlar ): 0,236 – 0,382 – 0,500 – 0,618 -0,764 Fiyat ilerleme oranları ( düzeltme yönünde görülen oranlar ): 0 – 0,382 – 0,618 – 1 – 1,382 – 1,618 Bu oranlar fiyat hedeflerini bulmaya yardımcı olurlar. Fibonacci Seviyeleri Ve Geri Kaymalar Fibonacci seviyeleri trend yükselirken veya düşerken trendi izlemek için geri kayma seviyesinde Al/Sat pozisyonu açarak trende katılmaktır. Fibonacci de fiyat hedeflerini bulmanın bir yolu da geri kaymaların kullanımıdır. Geri kaymalarda en çok kullanılan sayılar 61,8 – 50 – 38,2 oranlarıdır. Güçlü bir trend de en az geri kayma genelde %38 olurken zayıf bir trend de en fazla geri kayma genellikle %62 oranında gerçekleşir. Fibonacci seviyelerinde önemli bir özellikte, iki üst ve alt noktanın nasıl belirleneceğidir. Bunun için dönüm noktası denilen basit bir yöntem kullanılır. Dönüm noktası trendin başladığı seviyelerde bir grafiğin hem sağında hem solunda bu grafikten daha düşük iki grafiğin olmasıdır. Fibonacci seviyelerini kanallarda basit bir şekilde hesaplamak için gereken üç oran vardır. Bu oranlar %33(1/3) %50(1/2) ve %60(2/3) dır.Bu hesaplama aşağı ve yukarı giden kanallarda uygulanabilir. Eliot Dalga Teorisi Elliott Dalga Prensipleri, Ralp Nelson Elliott tarafından 1920 yıllarında bulundu. Eliot hisse senetlerinde bir yol boyunca karmaşık fiyat hareketlerinin bir çevrim dahilinde tekrarlandığını keşfetmiştir ve bu çalışmasını Dow teorisi üzerine kurarak hisse senetlerindeki dalgalanmaların, evreni oluşturan sistemler doğrultusunda ve belirli sınırlar içinde hareket ettiğini kabul etmiştir. 1. Dalga Beş dalgalık formasyonların ilk dalgaları genelde etkili olmayıp cılız bir şekilde gerçekleşir, 5 dalgadan genellikle en kısa olanı bu dalgadır. 1. dalgaların neredeyse yarısı, ana sürecin bir parçasıdır. 1. dalgaların ana major formasyonların ardından oluşması durumunda bu dalgalar daha etkili olabilir. 2. Dalga 2.dalgalar geri çekilme ve kar almadır. 2. dalgalar 1. dalganın kazandırdığının genellikle büyük çoğunluğunu bazen de tamamını geri alır. 2. dalga 1. dalganın başlangıç seviyesine oldukça yaklaşsa da hiçbir zaman bu seviyenin altına inmez, bu seviyenin üstünde sonlanır. 3. Dalga 3. dalga 5 dalgalık formasyonun en uzun ve en etkili olanıdır, ani ve hızlı gelişmeler gösterir. Fiyatlar 1. dalganın üst bar seviyelerini aşmaya başlar. Piyasa katılımcıları bu dalgadan büyük karlar elde edebilirler, trend takipçiler, boğa piyasasına bu noktadan girerler. Bu dalga sırasında işlem hacmi oldukça artar. 4. Dalga 4. dalga 2. dalga gibi ana formasyon içinde bir geri çekilme ve düzeltme dalgasıdır. Piyasada kar alımları başlar, piyasada fiyatların fazla alımdan dolayı gereğinden fazla arttığı düşüncesi hakim olur ve fiyatlar tekrar düşer. Dördüncü dalga esnasında üçgen formasyonları gibi sıkışma ve konsolidasyon formasyonları oluşumu dikkat çeker. Dördüncü dalga Elliot Dalga Teorisi ‘nin ana kurallarından birisini gerçekleştirir. Buna göre; dördüncü dalga olarak kabul edilen geri çekilme ve konsolidasyondalgası birinci dalga tepesini aşağı yönde kesemez. Eğer aşağı yönde kesme ve bu tepenin altına inme durumu oluşursa dalga yapısıda değişikliğe uğrar. 5. Dalga 3. dalgaya göre daha sakin olmasına rağmen, yatırımcıların çoğu piyasaya bu dalgada katılır. 5. dalga esnasında teknik göstergeler fiyat hareketlerinin gerisinde kalmaya başlar ve ana göstergelerde birtakım olumsuz aksamalar yaşanır. İşlem hacmi 3. dalgadaki kadar yoğun olmasada fiyatlar daha yukarı çıkmaya başlar. 5. dalgadaki olumsuzluk göstergeleri piyasanın zirve yapmaya başladığını göstermektedir. HAREKETLİ ORTALAMALAR Hareketli ortalama basit yapısıyla, piyasa katılımcılarının sık kullandığı teknik analiz araçlarındandır. Hareketli ortalama bir döviz çiftinin belirli bir süre içindeki fiyat değişimlerinin ortalamasıdır. Hareketli ortalamanın amacı tüm diğer indikatörler gibi gelecekteki fiyatları tahmin etmektir. Basit, ağırlıklı, üssel, üçgensel ve değişken olmak üzere 5 çeşit hareketli ortalama bulunmaktadır. Biz forex piyasasında kullanabileceğiniz basit ve üssel hareketli ortalamaları ele alacağız. Hareketli ortalamaların bazı kuralları şöyledir; . Hareketli ortalamalar, yukarı, aşağı ya da yatay trend gösterir, fakat sinyaller gecikmeli olarak alınabilir. Süre ne kadar kısa seçilirse indikatör o kadar hassas olur ve fiyat değişimlerine o denli hızlı cevap verir buna karşın süre çok büyük seçilmişse indikatör de bir o kadar yanlış sinyaller verebilir. . Önemli trendlerin geliştiği dönemlerde, trend içinde konsolidasyon dönemlerini gösterir. Tepki dönemlerinde ise destek-direnç seviyelerini gösterir. . Analiz edilen zaman periyodu ne kadar uzunsa o kadar kısa süreli hareketli ortalama seçilmelidir. . Uzun zaman aralığında hesaplanan hareketli ortalama genellikle fiyat değişiminin arkasında kalır. . Hareketli ortalamalar trendler çizgileri kadar etkili olmasa fiyatların hızının ölçülmesinde fikir verir. . Fiyatlar ortalamanın altında veya üstünde olduğu sürece trendin devam etme olasılığı yüksektir. Basit Hareketli Ortalama Basit hareketli ortalama seçilen zaman periyodundaki kapanış fiyatları toplamının kapanış fiyatları sayısına bölünmesiyle elde edilir. Bunu formül olarak ta vermek mümkündür fakat bu kısmını platformlar otomatik olarak yapabildiğinden bunu öğrenmenize gerek yok. Basit hareketli ortalama, piyasa katılımcılarının en sık kullandığı analiz araçlarından biridir. Bu indikatörlerin tek eksiği fiyatları geriden takip etmesidir. Hesaplamanın güncellenmesi için zaman dilimin bitmesini beklemek gerekir. Bu eksiklikten dolayı fiyatların gidiş yönü ancak tahmin edilebilir, kesinlik yoktur. Üssel Hareketli Ortalama Üssel hareketli ortalama, basit hareketli ortalamaya göre daha iyi trend izleyen bir araçtır. Daha yakın verilere ağırlık verir ve fiyat değişimlerine basit hareketli ortalamadan daha hızlı cevap verir. Ancak yine de ortalamaların fiyatı her zaman geriden takip ettiği unutulmamalıdır. Üssel hareketli ortalamanın en büyük avantajlarından biri belirli zaman aralıklarını değil, tüm periyod boyunca olan değişimleri dikkate almasıdır. Bolinger Bantları Bollinger bantları John Bollinger tarafından 1980'li yıllarda tasarlanmıştır. Bollinger bantları piyasa hareketindeki trendi önceden görerek hızlı şekilde pozisyon almamızı sağlar. Bollinger bantlarının uygulanması hareket ortalamalarına benzer. Bollinger bantları 3 çizgili bir takımdan oluşur; . Orta bollinger bandı = 20 günlük hareket ortalaması . Üst bollinger bandı = Orta bollinger bandı + 2 X 20 günlük standart sapma . Alt bollinger bandı = Orta bollinger bandı – 2 X 20 günlük standart sapma Bollinger bantlarına dayalı işlem kararları yalnızca fiyatlar alt ve üst bandı kırdığı zaman alınmalıdır. Fiyat dalgalanmaları bollinger bantları arasında kaldığında piyasanın yönünü belirlemek mümkün değildir. Bollinger bantlarının eğilimli piyasalarda kullanılması her zaman sağlıklı sonuçlar vermeyebilir. Örneğin fiyatlar üst bollinger bandına yaklaştığında piyasanın satıcılara boğulması ve piyasansın yönünün sapması muhtemeldir. Sapma durumları piyasada toplam işlem hacminin keskin şekilde düşmesine neden olabilir. Bollinger bantlarının birbirine yaklaşması durgun piyasalarda gözlemlenir. Bantların kesişmesi ise piyasada mevcut trendin güçlendiğini ya da fiyatların yeni eğilime gireceğini gösterir. GRAFİK FORMASYONLARI Omuz – Baş – Omuz Formasyonları Teknik analizde en çok rastlanan ve güvenilirliği yüksek olan bir formasyondur. Yükselen ya da alçalan trendlerin sonunda ortaya çıkabilir. Trendin sonunun göstergesidir. Boyun çizgisinin kırılması mevcut trendin ters yönünde güçlü bir eğilimin başlama sinyalini verir. Bu formasyonun sonunda genellikle kısa vadeli düşüş trendi oluşmaktadır. Bu formasyonun görüldüğü grafiklerde yükseliş beklentisi ile işlem yapmak, çoğu zaman riskli olmaktadır. İki tepe fiyatının birleştirilmesiyle oluşan çizgi ”boyun çizgisi” olarak ifade edilir. Alım yapmak için boyun çizgisinin geçilmesi sırasında işlem miktarının artması yeterli olabilir. Formasyonda kopma noktası olarak olarak bilinen boyun çizgisinin geçilmesiyle birlikte fiyatların gidebileceği minimum seviyede ( hedef fiyat ) tahmin edilebilir. Boyun çizgisinin geçilmesi ile formasyon tamamlanmış olur. . Yükseliş trendlerinde oluşan omuz - baş – omuz formasyonu düşüş trendine girileceğinin göstergesidir. . Düşüş trendlerinde oluşan ters omuz – baş – omuz formasyonu yükseliş trendine girileceğinin göstergesidir. Dikdörtgen Formasyonu Dikdörtgen formasyonları bir dinlenme aşamasıdır, fiyatların iki yatay paralel çizgi arasında yana doğru hareket ettiği, trendin duraklamasını ifade eder. Bu forasyonun sonunda fiyatın hangi yöne döneceği kestirilemez. Ancak dikdörtgeni oluşturan çizgilerin kırılması halinde hareket kırılışın olduğu yönde devam eder. Bu sebeple pozisyon almak için çizgilerin kırılması beklenmelidir. Flama ve Bayrak Formasyonu Bayrak ve flama formasyonları, şiddetli bir yukarı ya da aşağı hareket sırasında, aynı yöndeki eğilimini devam ettirmeden önce, piyasanın nefes alabilmek için kısa bir süre duraklamasıdır. Bayrak ve flama formasyonu için, önce çok keskin ve neredeyse düz bir çizgi biçiminde bir hareket var olmalıdır Bayrak ve flama formasyonları en güvenilir formasyonlar arasındadır. Bu formasyonlar, boğa piyasasının son safhalarında ve düşüşün hızlandığı ayı piyasasının ikinci safhasında ortaya çıkmaktadır. Üçgen Formasyonları Üçgen formasyonu en çok karşılaşılan formasyonlardandır, dönüş formasyonu olarak da görülürler. Genel olarak üçgen formasyonlarında fiyatın gideceği yön önceden tahmin edilemez, üçgen kırıldıktan sonra yön belli olur. Alt çizgi kırılırsa düşüş, üst çizgi kırılırsa yükseliş başlıyor anlamına gelir. Tüm üçgen formasyonları, uzunluklarının 2/3 ya da 3/4 süresinde kırılır. Üçgen içerisinde en az 5 dalga görülür. Üçgen formasyonlarını simetrik, artan ve azalan üçgen formasyonları olmak üzere üçe ayırabiliriz. Simetrik Üçgen Formasyonu Bütün üçgen formasyonları düzeltme formasyonlarıdır. Simetrik üçgen formasyonunda fiyatın gideceği yön önceden bilinemez, üçgen çizgilerinden biri kırıldıktan sonra yön belli olur. Bu formasyonun tamamlanması için, ikisi direnç çizgisinde, ikisi de destek çizgisinde olmak üzere en az dört temas noktasının var olması gerekir. Hacim, üçgen formasyonunun belirleyici göstergesidir. Formasyon oluşumu esnasında işlem hacminde mutlaka azalma olmalıdır. Bu formasyonda, fiyatlar üçgenin dışına çıktığında pozisyon alınması daha doğru olur. Alçalan Üçgen Formasyonu Alçalan üçgen formasyonu, düşüşün erken göstergesidir. Fiyatın yaklaşık düşüş hedefi, eğik kenara paralel bir çizgi çizilerek bulunur. İşlem hacmindeki azalma belirleyici etkendir. Azalan üçgende, destek düz bir çizgi, direnç ise alçalan bir çizgidir. Bu formasyon düşüş ( ayı ) trendi olarak tanımlanır. . Artan Üçgen Formasyonu Yükselen üçgen, yükselişin erken göstergesidir. Eğik kenara çizilen paralel çizgi ile, formasyon sonrasındaki yaklaşık fiyat hedefleri bulunur. İşlem hacmi belirleyici etkendir. Artan üçgende direnç çizgisi düz, destek çizgisi ise yükselen bir çizgidir. Bu formasyon düşüş ( boğa ) formasyonu olarak tanımlanır.